Konu	:	6552 Sayılı Torba Kanun
Sirküler Tarihi	:	12.09.2014
Sirküler No	:	2014/9

       6552 SAYILI İŞ KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI İLE BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA DAİR KANUN (TORBA KANUN) ÖZET     

1.      Gelir vergisi, kurumlar vergisi, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, damga vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, motorlu taşıtlar vergisi, veraset ve intikal vergisi ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren diğer vergi, resim ve harçlar ile bunlara bağlı fer’i alacaklardan (gecikme faizi, gecikme zammı, cezalar)

 

-          Beyana tabi olanlarda 30.04.2014 tarihine kadar beyanname verilmesi gerekenler (ihtirazi kayıtla verilenler dahil),

-          Diğer vergilerde bu tarihe kadar tahakkuk edenler,

-          Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda ise bu tarihe kadar tespit edilenler için yeniden yapılandırma imkanı getirilmiştir.

 

Buna göre yukarıda sayılan kamu alacaklarından vadesi geçenler ile vadesi geçmediği halde ödenmeyenler, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar (30.11.2014) başvurulması halinde iki aylık dönemler itibariyle azami onsekiz eşit taksitte (il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların alacaklarında azami otuzaltı eşit taksitte) yapılandırılacaktır. Yeniden yapılandırılan bu alacaklarda kamu alacağının aslında bir indirim yapılmayacak, ancak alacak aslı aylık üretici fiyat endeksi üzerinden endekslenerek hesaplanan tutarın ödenmesi koşuluyla alacağa bağlı fer’ilerin tahsilinden vazgeçilecektir. Amme alacağının fer’ilerden oluşması halinde bu tutar yerine belirtilen endekslemeden doğan tutar ödenecektir. Vergi aslına bağlı olmayan alacaklar için başvurunun yapılması durumunda alacağın %50’si tahsil edilecektir.

 

Yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükellefler, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden bu vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri hâlinde belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedeceklerdir.

 

Diğer yandan bu maddeye göre ödenmesi gereken taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az (2014 takvim yılı için bir) taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu madde hükümlerinden yararlanılabilecektir. Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla (2014 takvim yılı için birden fazla) taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu madde hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir. Bu hüküm alacaklı tahsil daireleri açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanacaktır.

 2.      30.04.2014 tarihinden önce kesilen bazı idari idari para cezaları (trafik cezaları ile OGS-HGS geçiş ihlallerine ilişkin cezalar bu kapsamdadır) ile Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun (AATUHK) kapsamında takip edilen bazı amme alacakları (petrol kanununa göre tahsil edilen Devlet Hakkı, şeker fiyat farkı, akaryakıt fiyat istikrar payı ve akaryakıt fiyat farkı bu kapsamdadır) için yeniden yapılandırma getirilmiştir. Buna göre söz konusu kamu alacaklarından vadesi geçenler ile vadesi geçmediği halde ödenmeyenler, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci aydan itibaren başvurulması halinde yeniden yapılandırma imkanından yararlanacaktır.

 3.      30.04.2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce doğan ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı alacaklarından bu tarih itibariyle vadesi geçtiği halde ödenmeyenler veya vadesi henüz gelmemiş olanlar için yeniden yapılandırma imkanı tanınmıştır.

 4.      2014 yılı Nisan ve önceki aylara ilişkin olup bu maddenin yayımlandığı tarihten önce tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan ve kanunda sayılan 5510 sayılı kanun kapsamındaki borç asılları (sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi bu kapsamdadır.) ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için aylık üretici fiyat endeksi esas alınarak hesaplanacak tutarın, kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi ferî alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

 5.      Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ödenmesi gerektiği hâlde ödenmemiş olan, bu Kanun hükümlerine göre üyelerin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ve borsa tescil ücreti ile oda ve borsaların da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine olan aidat borçları asıllarının ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacaklar yerine bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; birinci taksiti bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı üçer aylık dönemler hâlinde sekiz eşit taksitte ödemeleri hâlinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacakların ve borç asıllarının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması hâlinde ise ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacakların tahsilinden vazgeçilir. Ödenmesi gereken toplam tutarın birinci taksit ödeme süresi içerisinde ödenmesi halinde, ödenmesi gereken tutardan %10 oranında indirim yapılır.

 6.      Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ödenmesi gerektiği halde ödenmemiş olan, bu Kanun hükümlerine göre Esnaf ve Sanatkârların üyesi oldukları odalara aidat borçları ile odaların birlik ve üyesi oldukları Federasyonlara, Birlik ve Federasyonların Konfederasyona olan katılma payı borçları asıllarının ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacaklar yerine bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; birinci taksiti bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar, kalanı üçer aylık dönemler halinde sekiz eşit taksitte ödemeleri halinde, bu alacaklara uygulanan faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların ve borç asıllarının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kısmen veya tamamen ödenmiş olması halinde ise ödenmiş borç asıllarına isabet eden faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir. Ödenmesi gereken toplam tutarın birinci taksit ödeme süresi içerisinde ödenmesi halinde, ödenmesi gereken tutardan %10 oranında indirim yapılır.

 7.     Bu madde hükmünden yararlanılabilmesi için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar alacaklı birime başvurulması şarttır. Madde kapsamında ödenmesi gereken tutarların maddede öngörülen süre ve şekilde kısmen veya tamamen ödenmemesi hâlinde, ödenmemiş alacak asılları ile bunlara ilişkin faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacaklar ilgili mevzuat hükümlerine göre tahsil edilir.

 8.     Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartları yerine getirmelerinin yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır. Bu kapsamda tamamı ödenen alacaklara ilişkin yargılama giderleri ile icra masrafları ve vekâlet ücretleri karşılıklı olarak talep edilmez.

 9.      6111 sayılı kanun kapsamında yeniden yapılandırılan alacaklar bu kanun hükümlerinden yararlanamayacaktır. Ancak 6183 sayılı kanun kapsamında tecil edilen alacaklar ise bu kanun kapsamında yeniden yapılandırılabilecektir. Bu durum tecil şartlarının bozulması olarak değerlendirilmeyecektir.

 10.   Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:

a)      Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2013 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler. 

b)      (a) bendi kapsamında beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir.  

(c)      Bu fıkra kapsamında ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez. Bu fıkra uyarınca beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmaz. Bu fıkra kapsamında beyanda bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu beyanları nedeniyle 2014 yılı geçici vergi beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme işlemleri bu fıkrada öngörülen beyanname verme süresi içinde yapılır ve düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza veya faiz aranmaz.

(2) Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak yılı içinde ödenmesi gereken vergilerin ödeme sürelerinde değişiklik yapmaya, 213 sayılı Kanun hükümlerine göre bildirimde bulunma zorunluluğu getirmeye ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

 11.  14.02.2014 tarihine kadar Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılması gereken sermaye artırımlarını herhangi bir nedenle yapmamış olan şirketler hakkında  asgari  sermaye   şartını 31.12.2014 tarihine kadar yapmaları hâlinde fesih işlemi uygulanmayacaktır. Sermaye artırımında bulunmaması nedeniyle ticaret sicili kaydı silinenlerin de bu süre içinde sermaye artırımı için başvurmaları hâlinde kayıtları resen yeniden oluşturulacaktır.

 12.  30 Nisan 2014 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar, ihale konusu işlere ilişkin olan ve SGK tarafından işverene tebliğ edildiği halde ödenmemiş olan özel nitelikteki inşaatlara ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primleri de yapılandırma kapsamında olacaktır.

 13.   Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için  SGK'ya ödenmesi gereken sigorta primlerinin üst sınırı, asgari ücretin 3 katı olacaktır.

 14.   Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.

 15.   SGK tarafından ödenen gelir ve aylıkların, kuruma iade süresi 6 aydan 12 aya çıkarılacaktır.

 16.  Sosyal güvenlik mevzuatı uygulamasından kaynaklanan davalarda, dava açılmadan önce SGK'ya müracaat şartı getirilmiştir; ancak hizmet tespit davalarında, SGK’ya başvuru şartı aranmayacaktır. Zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava, SGK'ya ihbar edilecek. SGK davaya, davalı yanında katılacak ve yargılama sonucu verilecek karar kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlü olacaktır.

 17.   Aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşa ait iş yerlerinde çalışmış olanların, kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edilecektir.

- Buna göre, alt işverenin değişip değişmediğine bakılmaksızın, aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde çalışmış olanların, bu şekildeki çalışma sürelerine ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edilecektir.

18.   Kıdem tazminatları, çalıştırıldığı son kamu kurum ve kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına aktarılacaktır. Ayrıca Kıdem tazminatı tutarı, iş yerlerinin bütçe tertibinde ve gider kalemlerinde yetip yetmediğine bakılmaksızın ödenecektir.                                                     

19.  İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunlar işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü olacaktır.  

Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı iş yerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanacaktır. Asıl işveren; alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol edecek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlayacaktır. Alt işveren ise tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene verecektir.

20.   Ev hizmetlerinde aynı kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışanlar adına günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi çalıştıranlar tarafından ödenecektir. Bu kişiler, emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini istemeleri halinde kendileri yatıracak; ev hizmetlerinde bir kişiyi ayda 10 günden az çalıştıranlar işveren sayılmayacaktır. Ev hizmetinde 10 günden fazla çalışanlar sigortalı yapılacak; sigorta bildirimini ayın sonuna kadar yapmayan işverene asgari ücret tutarında ceza kesilecektir.

 21.   Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe ve 11/4/2014 tarihinden önce süresiz çalışma izni verilmiş olan yabancıların hakları saklı kalmak kaydıyla; 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca uzun dönem ikamet iznine sahip olanlar veya Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izni ile kalmış olan veya en az sekiz yıl kanuni çalışması olan yabancılara, süresiz çalışma izni verilebilecektir. 

 22.   5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 41 inci maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) devir ve teslimi 31/12/2023 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.

 23.   5510 Sayılı Kanunun 41/1-a bendine göre; Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri borçlanabilecektir.

 24.   Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacaktır. Buna göre, yeraltı işlerinde çalışanlar bir gün dahi çalışsalar kıdem tazminatına hak kazanacaklar.

 25.   Yeraltında çalışan işçilerin, çalışma süresi haftada en çok 36 saat olacak, günlük çalışma süresi 6 saati geçemeyecektir; ancak maden işçilerinin çalışma saatleri konusunda yapılan değişiklik, 1 Ocak 2015'te yürürlüğe girecektir. Ayrıca, Yeraltı maden işlerinde çalışan işçilerin emeklilik yaşı ise 55'ten 50'ye düşürülecektir. Diğer taraftan, zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken durumlar dışında, yeraltı maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamayacaktır.

 26.    Yeraltı maden işlerinde çalışanlara zorunlu ve olağanüstü hallerde haftalık 36 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının % 100 artırılmasıyla ödenecektir.

 27.    Ayrıca, kanunla yeraltında çalışan işçiler için yıllık ücretli izin sürelerinin 4 gün artırılması öngörülüyor. Böylece, yeraltında çalışan ve 5 yıldan az kıdeme sahip bir işçinin iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile yıllık ücretli izin hakkı daha fazla belirlenmediği durumlarda, en az 18 gün yıllık ücretli izin hakkına sahip olacaklar.

 28.  Maden ocakları, kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yeraltında yapılan işlerde çalışan sigortalıların, bu işlerde fiilen çalışmadıkları ücretli izin, yıllık izin, eğitim ve kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık süreleri ile resmi tatil günleri de fiili hizmet süresi zammı kapsamına dahil edilecektir.

 29.  Linyit ve taşkömürünün çıkarıldığı maden iş yerlerinde çalışan işçilere ödenecek ücret, asgari ücretin iki katından az olmayacak.

 30.  Sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir.

 31.  13/01/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 371. Maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(7) Yönetim kurulu, temsilciler dışında, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilir. Bu şekilde atanacak olanların görev ve yetkileri, 367. maddeye göre hazırlanacak iç yönergede açıkça belirlenir. Bu durumda iç yönergenin tescil ve ilanı zorunludur.

İç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcıları atanamaz. Bu fıkra uyarınca yetkilendirilen ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları da ticaret siciline tescil ve ilan edilir. Bu kişilerin, şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı Yönetim Kurulu müteselsilen sorumludur.”

6102 sayılı Kanunun Geçici 7. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde” ibaresi ile birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde” ibaresi “31/12/2014 tarihine kadar” olarak değiştirilmiştir.

 32.   Müdürler tarafından şirkete hizmet akdi ile bağlı olanların sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atanması hususunda 367. madde ile 371. maddenin yedinci fıkrası kıyasen Limited şirketlere de uygulanır.

          Saygılarımızla,

          Senkron Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.